Het elektriciteitsnet in Flevoland: verleden, heden en toekomst
De geschiedenis van het elektriciteitsnet in Flevoland
Het elektriciteitsnet in Flevoland heeft een relatief korte maar interessante geschiedenis, die begon in 1986 met de oprichting van de provincie Flevoland. Flevoland was ontstaan uit de drooglegging van de Zuiderzee, die in 1932 werd afgesloten door de Afsluitdijk. De nieuwe polders werden ingericht voor landbouw, natuur en wonen.
Het elektriciteitsnet in Flevoland werd aangelegd door EDON, een energiebedrijf dat actief was in het noorden en oosten van Nederland. EDON bouwde en beheerde elektriciteitscentrales en legde elektriciteitsleidingen aan om stroom te transporteren naar de gebruikers. EDON leverde ook gas en warmte aan de provincie Flevoland.
In de jaren 1990 kwam er meer aandacht voor het milieu en de duurzaamheid van energie. EDON begon te investeren in alternatieve energiebronnen, zoals windenergie, zonne-energie en biomassa. Flevoland was een geschikte locatie voor deze vormen van energieopwekking, omdat er veel ruimte en wind was.
In 1999 fuseerde EDON met PGEM en IJsselmij, twee andere grote energiebedrijven in de regio. De nieuwe naam werd Essent, een van de grootste energieleveranciers van Nederland. Essent bleef zich richten op het leveren van elektriciteit, gas en warmte aan consumenten en bedrijven in Flevoland en andere provincies.
In 2009 werd Essent overgenomen door het Duitse energiebedrijf RWE, dat later werd omgedoopt tot Innogy. Essent bleef wel als merknaam bestaan in Nederland. In 2016 werd het elektriciteitsnetwerk van Essent afgesplitst en overgedragen aan een nieuwe netbeheerder: Enexis. Enexis is nu verantwoordelijk voor het aanleggen, onderhouden en beheren van het elektriciteitsnet in Flevoland en andere provincies.
De huidige uitdagingen van het elektriciteitsnet in Flevoland
Het elektriciteitsnet in Flevoland staat voor grote uitdagingen in de 21e eeuw. De energietransitie, de overgang naar een hernieuwbare en klimaatneutrale energievoorziening, heeft grote gevolgen voor het elektriciteitsnet. Zo moet het elektriciteitsnet in hoog tempo fors uitgebreid en aangepast worden om de volgende ontwikkelingen mogelijk te maken:
- De toename van duurzame energieproductie, vooral door zonnepanelen en windmolens, die afhankelijk zijn van het weer en dus variabel zijn in hun aanbod. Dit leidt tot een onbalans tussen vraag en aanbod, die opgevangen moet worden door opslag, flexibilisering of transport van energie.
- De toename van elektrisch vervoer, zoals elektrische auto’s en bussen, die extra vraag naar stroom creëren en ook als opslag kunnen dienen. Dit vereist meer laadpalen en slimme laadsystemen die rekening houden met de beschikbaarheid en de prijs van stroom.
- De toename van elektrificatie in de gebouwde omgeving, zoals warmtepompen, zonneboilers en inductiekookplaten, die gas vervangen door stroom voor verwarming, koeling en koken. Dit zorgt voor een hoger stroomverbruik en een ander verbruikspatroon gedurende de dag en het jaar.
- De toename van digitalisering en smart home-toepassingen, zoals slimme thermostaten, verlichting, apparaten en meters, die meer data genereren en verwerken en ook kunnen reageren op de stroomprijs en het netbeheer.
Deze ontwikkelingen stellen hoge eisen aan het elektriciteitsnet in Flevoland, dat nu al te kampen heeft met capaciteitsgebrek op sommige plaatsen. Dit wordt ook wel transportschaarste of netcongestie genoemd. Het betekent dat er geen ruimte meer is op het net om nieuwe grootverbruikers aan te sluiten of om meer duurzame energie te transporteren. Dit kan leiden tot vertragingen of afwijzingen van nieuwe projecten, hogere kosten voor netverzwaring of -uitbreiding, of zelfs tot afschakeling of afregeling van bestaande aansluitingen.